قصه بلوهر و یوذاسف (صفحه ۳۲)

📚 نقل از کتاب عین الحیات
علامه مجلسی رحمت الله علیه

⬅️ یوذاسف گفت که:
بیان فرما حسنات و سیئات را

بلوهر گفت که:
حسنات
صدق و راستی نیت و گفتار و کردار است
و
سیئات
بدی نیت و بدی گفتار و کردار است

یوذاسف گفت که:
نیکی و صدق نیت کدام است؟

بلوهر گفت که:
اعتدال و میانه‌روی در قصد و همت است

یوذاسف گفت که:
چیست بدی گفتار؟

گفت: دروغ گفتن

یوذاسف گفت که:
چیست بدی کردار؟

گفت:
معصیت پروردگار نمودن

یوذاسف گفت که:
بفرما که چگونه حاصل می‌شود
میانه‌روی در قصد و همت؟

گفت:
به این که پیوسته متذکر زوال و
فنای دنیا باشی و همت گماری
بر ترک اموری که موجب
غضب الهی و وبال
اخروی می‌ گردد

یوذاسف گفت که:
سخاوت کدام است؟

گفت که:
سخاوت و جوانمردی
صرف کردن مال است در راه رضای الهی

یوذاسف گفت که:
چه چیز است موجب عزیز بودن؟

گفت که:
تقوا و پرهیزکاری از آنچه
خدا از آن نهی فرموده است

یوذاسف گفت که:
کدام است بخل؟

گفت که:
منع کردن حقوق از اهلش
و گرفتن اموال از غیر محلش

پرسید که:
حرص کدام است؟

گفت که:
میل کردن به سوی دنیا
و نظر انداختن به چیزهایی
که باعث فساد می‌ شود و عقاب
الهی بر آنها مترتب می‌ شود

پرسید که:
راستی کدام است؟

گفت که:
آن است که خود را فریب ندهی
و با خود دروغ نگویی

پرسید که:
حماقت کدام است؟

گفت که:
آن است که دل به دنیای فانی بدهی
و آخرت که دایم و باقی است ترک نمایی

پرسید که:
دروغ چیست؟

گفت:
آن که آدمی با خود دروغ گوید
و خود را به آن فریب دهد
و پیوسته به هواها و شهوات
نفس خود مشعوف و خوشحال باشد،
و امور دین خود را به تاخیر اندازد به طول امل

پرسید که:
کدام یک از مردم کامل ترند
در صلاح و شایستگی؟

گفت:
آن کس که عقلش کامل تر است
و نظر در عواقب امور بیشتر می‌ کند
و دشمنان خود را بهتر می‌ شناسد
و خود را از شر ایشان بیشتر
محافظت می‌ نماید

پرسید که:
آن عاقبت که گفتی در آن
نظر می‌ باید کرد چیست؟
و آن دشمنان که گفتی از ایشان
حذر می‌ باید کرد کیستند؟

گفت:
عاقبت آخرت است
و آن دشمنان
حرص و غضب و حسد و حمیت
و شهوت و ریا و لجاجت در باطل است

پرسید که:
کدام یک از این دشمنان که شمردی
قوی تر است و احتراز آن دشوارتر است؟

گفت:
در
حرص
خشنودی نمی‌ باشد
و موجب شدت غضب می‌ گردد
و در
غضب
جور غالب است
و شکر اندک و موجب
عداوت و دشمنی بسیار می‌ گردد
و
حسد
مورث فساد دین و بدگمانی
به خداوند خود می‌ گردد
و
حمیت
باعث لجاجت عظیم
و گناهان شنیع می‌شود
و
کینه
سبب طول عداوت
و قطع رحم و شفقت و
شدت قهر و سطوت می‌ باشد
و
ریا
از همه مکری بدتر است و
بسیار مخفی می‌ باشد و
از همه دروغ ها بدتر است
و
لجاجت
زود آدمی را در خصومت عاجز
می‌ کند و حجت را قطع می‌ نماید

پرسید که:
کدام یک از مکرهای شیطان
در هلاک کردن مردم تمام تر
و تاثیرش بیشتر است؟

گفت:
آن که به سبب شهوات نفسانی
بر مردم مشتبه و مخفی گرداند
نیک و بد را، و ثواب و عقاب را
و عواقب امور ناشایست را

پرسید که:
حق تعالی چه قوت به آدمی
کرامت فرموده است که به آن
تواند غالب شد بر این صفات ذمیمه
و اعمال قبیحه و خواهشهای هلاک کننده؟

گفت:
آن قوت
عقل و علم است
و عمل کردن به هر دو
و
صبر کردن نفس بر ترک خواهشهای خود
و
امید داشتن به ثوابهایی که
در شرع وارد شده است
و
بسیار یاد کردن فنای دنیا و نزدیکی مرگ
و
پیوسته در حذر بودن که
به سبب امور فانی دنیا امور
باقی آخرت از این کس فوت نشود
و
عبرت گرفتن از عاقبت های بدی
که بر امور گذشته ی دنیا مترتب گردیده
و
خود را بر آداب و سنن اهل عقل داشتن
و
نفس را از عادت های بد بازداشتن
و به عادت های نیک و خلقهای
حسن عادت فرمودن
و
طول امل را از خود دور کردن
و
صبر بر شداید نمودن
و
به قدر کفاف از روزی قانع شدن
و
به قضاهای الهی راضی بودن
و
تفکر در شدت عقوبات آخرت نمودن
و
تسلی دادن خود بر چیزهایی
که در دنیا از آدمی فوت می‌ شود
و
ترک ارتکاب اموری
که به اتمام نمی‌ رسد
و
بینا شدن به اموری که
بازگشت او به آنهاست از امور آخرت
و
راه سعادت را بر راه
ضلالت اختیار نمودن
و
به یقین دانستن که بر کار خیر و شر
ثواب و عقاب هست
و
دانستن حقوق الهی و خلق
و
نیکخواه مردم بودن
و
نفس را از متابعت هواها
و شهوتها نگاه داشتن
و
کارها را از روی فکر و تدبیر کردن
که اگر فسادی بر آن مترتب شود چون
تفکر و تدبر نموده معذور باشد

اینهاست
قوّت ها و لشکرهایی که به
اینها بر آن دشمنان غالب می‌توان شد

#قصه_بلوهر_و_یوذاسف ۳۲